Rozrząd czterosuwowego silnika spalinowego

‹ Poprzedni news

Łodzie pneumatyczne, RIBY, pontony - geneza i fakty techniczne

Następny news ›

Pokrak na niedzielę - Ocean Eagle 43

Dodane dnia 2 Listopad 2015 r.

Rozrząd czterosuwowego silnika spalinowego jest zespołem mechanizmów sterujących doprowadzeniem do cylindrów silnika świeżego ładunku, czyli powietrza w wypadku motoru z zapłonem samoczynnym (silnika Diesla) lub mieszaniny paliwowo-powietrznej w wypadku motoru z zapłonem iskrowym, a następnie odprowadzeniem gazów spalinowych na zewnątrz silnika. Innymi słowy, rozrząd realizuje w motorze wymianę ładunku.

Wymiana ta odbywa się kanałami dolotowymi i wylotowymi w głowicy silnika, otwieranymi i zamykanymi za pomocą zaworów dolotowych i wylotowych. Siły potrzebne do otwierania zaworów dolotowych (ssących) i wylotowych (wydechowych) wytwarzane są przez krzywki umieszczone na wale (wałach) rozrządu, siły potrzebne do zamykania i docisku zaworów do ich gniazd zaś przez sprężyny zaworowe. Gdy wał rozrządu umieszczony jest w głowicy silnika, krzywka może napędzać zawór bezpośrednio (rys. 1a) lub przez dźwignię jednostronnego działania (rys. 1b). Tym rozwiązaniom przypisano nazwę OHC (over-head camshaft), co oznacza, że wał rozrządu umieszczony jest w głowicy motoru. W wypadku dwóch wałów w głowicy rozrząd taki określa się nazwą DOHC (double over-head camshaft). Krzywka wału rozrządu może napędzać zawór za pośrednictwem popychacza, laski i dźwigni, jak ma to miejsce w wypadku klasycznego rozrządu, gdy jego wał umieszczony jest w kadłubie silnika (rys. 1c). Taki sposób napędzania zaworu nazywa się pośrednim i przypisano mu nazwę OHV (over-head valve).

W nazewnictwie rozrządów mechanicznych niejednokrotnie spotyka się określenia dotyczące tego samego rozrządu, a wynikające z przyjęcia innych kryteriów podziału. Na przykład, uwzględniając liczbę zaworów przypadających na jeden cylinder, ten sam rozrząd DOHC będzie się nazywał rozrządem dwu- lub czterozaworowym. Z napędami bezpośrednim i pośrednim łączy się zagadnienie przeniesienia ruchu z wału korbowego na wały rozrządu ułożyskowane w kadłubie lub w głowicy silnika. Przeniesienie tego ruchu odbywa się za pomocą przekładni o przełożeniu równym dwa, co oznacza, że wał rozrządu obraca się z prędkością dwa razy mniejszą niż wał korbowy. Rodzaj przekładni zależy od położenia wału rozrządu w silniku. Stosuje się zwykle trzy typy przekładni, a mianowicie: zębate, łańcuchowe i pasowe (rys. 2).

Cały artykuł przeczytasz w Jachtingu Motorowym 3/2015. Dostęp online 14.40 PLN tutaj.

Rys. 1. Sposoby napędzania zaworów rozrządu
a – bezpośredni, b – przez dźwignię jednostronnego działania, c – pośredni, d – dwoma wałami różnoimiennych zaworów, e – dwoma wałami czterech zaworów, f – czterech zaworów w cylindrze jednym wałem za pośrednictwem dwu poprzeczek 1 – krzywka wału rozrządu, 2 – popychacz, 3 – zawór rozrządu, 4 – sprężyna zaworu rozrządu, 5 – dźwignia jednostronnego działania, 6 – podpora dźwigni jednostronnego działania z hydraulicznym kasowaniem luzu zaworowego, 7 – laska popychacza, 8 – dźwignia dwustronnego działania, 9 – poprzeczka, D – zawór dolotowy, W – zawór wylotowy.

Rys. 2. Schematy i widok przekładni napędzających wały rozrządu
a – zębata, b – łańcuchowa, c – pasowa, d – widok przekładni łańcuchowej